Psychoterapia Gestalt została opracowana przez Fritza Perlsa – niemieckiego psychoanalityka pochodzenia żydowskiego i jego żonę – Laurę Perls. To jedna z wiodących modalności w psychologii humanistycznej (Maslow określił psychologię humanistyczną mianem „trzeciej siły”, obok psychoanalizy i behawioryzmu). U jej podstaw leży fenomenologia, egzystencjalizm, psychologiczna teoria pola Kurta Levina, psychologia postaci, a także elementy filozofii Wschodu.
Gdyby chcieć w kilku słowach opisać psychoterapię Gestalt, możnaby pokusić się o zapis: „Tu i Teraz, Ja i Ty”. To właśnie kontakt z terapeutą – bezpieczna, pełna zaufania relacja, odbywająca się Tu i Teraz – jest czynnikiem leczącym w psychoterapii Gestalt. Klient nie jest „chorym” czy „pacjentem”, a terapeuta „lekarzem”, „wiedzącym lepiej”. Relacja jest partnerska, równorzędna.
„Klient jest człowiekiem – terapeuta jest także tylko człowiekiem. Dopiero zrozumienie tej podstawowej zasady równości między dwoma partnerami prowadzi do dialogu, umożliwia spotkanie Ja i Ty” – Victor Chu
W procesie terapeutycznym uwaga terapeuty skupia się na sposobach, w jaki Klient wchodzi lub nie wchodzi w kontakt ze środowiskiem (wszystkim tym, co na zewnątrz). Celem terapii jest umożliwienie dokonywania świadomych, autonomicznych wyborów, w oparciu o własne rzeczywiste potrzeby.
Terapia Gestalt „nie zmierza po prostu do wyjaśnienia źródeł naszych trudności, lecz do wypróbowania nowych rozwiązań – do starania, by „wiedzieć dlaczego”, dorzuca „poczuć jak”, co pobudza zmianę” – Serge Ginger
Integralną częścią psychoterapii Gestalt jest praca z ciałem/poprzez ciało.
„Gestalt jest terapią holistyczną – to znaczy, że bierze pod uwagę cały organizm, a nie tylko głos, słowo, działanie czy cokolwiek innego” – Laura Perls
W Gestalcie każdy objaw traktowany jest jako swoisty apel danej osoby. Terapeuta może zachęcać do jego maksymalnej ekspresji przy użyciu określonych technik, a wszystko po to, by sprawdzić np. co chce Ci powiedzieć Twoje kołatanie serca? Co przekazuje? Symptomy cielesne są tu sposobem na skontaktowanie się z głębokimi, podkorowymi warstwami mózgu.
Psychoterapia Gestalt jest:
- fenomenologiczna – koncentruje się na tym, jak człowiek postrzega i jak doświadcza rzeczywistości (istotny jest subiektywizm);
- egzystencjalna – zakłada, że człowiek jest cały czas w procesie stawania się, przemodelowywania i poznawania samego siebie;
- relacyjna – Klient dochodzi do tego, co czuje, myśli i robi poprzez interakcję i dialog z terapeutą, a relacja terapeutyczna jest najważniejszym narzędziem terapii;
- doświadczeniowa – większe znaczenie ma tu bezpośrednie doświadczenie Klienta na sesji, niż rozmowy o sytuacjach, które dzieją się poza gabinetem;
- holistyczna – postrzega osobę we wszystkich wymiarach egzystencji: cielesnym, emocjonalnym, poznawczym, społecznym i duchowym.
Źródła:
Victor Chu, „Psychoterapia Gestalt”
Serge Ginger „Gestalt. Sztuka kontaktu”
Frederick S. Perls „Terapia Gestalt”
Polskie Towarzystwo Psychoterapii Gestalt
Zobacz też: „Dekalog Gestalt”